Wiem, dla większości z was trwający właśnie długi weekend będzie okazją do podreperowania nadszarpniętych przez Derridę, jery i Dzieje grzechu nerwów. Załóżmy jednak, że jest inaczej – studia i praca odrywają was od czytania tego, co chcecie, więc majówka to idealny czas na odrobienie zaległości. Nie chcecie jednak rzucać się od razu na Lunatyków, potrzebujecie raczej czegoś, co zagwarantuje wam „niepróżnujące próżnowanie”.
E.L. James, Grochola i Kalicińska naturalnie odpadają. Nie chodzi wszak o napychanie się słodkościami, po których pozostaną tylko wyrzuty sumienia. Co zostaje? Ten krótki i dość subiektywny wybór dobrych książek, które idealnie wpasowują się w klimat wiosennego wypoczynku, pozwoli wam zdecydować. Wartości odżywczych będzie tutaj tyle, ile trzeba dla każdego.
Na pierwszy ogień – W drodze Jacka Kerouaca. Abstrahując od kontekstu ostatniej (dość niepokojącej) mody na bitników, tę książkę po prostu warto czytać w podróży/wylegując się na trawie, bo dopiero wtedy można poczuć jej rozpędzony rytm. Bohaterowie podróżują z jednego stanu do drugiego na przestrzeni dwóch akapitów, piją i wdają się w bójki, a czytelnicy przymykają oko na ewidentną naiwność „hipsterstwa” i dają się porwać długaśnym zdaniom Kerouaca.
Jeśli jednak powieść nie sprawdza się waszym zdaniem na majówce, polecam zbiór opowiadań Taka piękna żałoba Bohumila Hrabala. Zwłaszcza pierwsze teksty, w których dziecięcy świat nie jest jeszcze skażony dorosłymi sprawami, przyprawiają o euforyczny zawrót głowy. Barwne postacie (stryjaszek Pepi!), świetnie oddany stan szczeniackiego zachłystywania się nowymi doświadczeniami, no i epifaniczne fragmenty, gdzie niemal religijny zachwyt nad jabłonią ani na chwilę nie staje się pretensjonalną pozą… Taka piękna żałoba to genialna lektura „na odpoczynek”. Chociaż im dalej w las, tym robi się smutniej i bardziej melancholijnie.
Zostajemy przy małych formach. Diariusz najmniejszy Umberto Eco to pozycja dla tych z was, których nie razi erudycja włoskiego semiologa (a podobno tacy są) i którzy lubią literackie gry i żarty. Drobne teksty Eco bawią jednak, moim zdaniem, nie tylko zblazowanych studentów, ale wszystkich czytelników ceniących inteligentną i dość lekką eseistykę. Z podobnego rejestru, chociaż bardziej tradycyjnie pod względem formalnym – Młodszy księgowy Jacka Dehnela.
Nie zapominajmy o rzeczach trochę starszych. Opowiadania odeskie Izaaka Babla to niekwestionowana klasyka europejskiej prozy, a przy tym niesamowicie wciągająca i sugestywna podróż po świecie, który wraz z drugą wojną światową przestał istnieć. Babel w szeregu króciutkich opowiadań i nowel mistrzowsko kreuje przed czytelnikiem na wpół magiczną rzeczywistość Odessy. Złodzieje o złotych sercach, gangi działające prawie jak trupy artystyczne – świat Babla porywa z podobną siłą, jak „kraj lat dziecinnych” Hrabala.
Warto sięgnąć również po poezję. Tutaj widzę tylko jedną możliwość – Wiosnę i wino Kazimierza Wierzyńskiego. Co prawda mamy Rok Tuwima, ale warto przypomnieć sobie ten debiutancki tomik zapomnianego już Skamandryty. Niektóre wiersze mogą co prawda razić współczesnego odbiorcę, ale jeśli czytelnik potraktuje tytuł jako wskazówkę do modelowej sytuacji odbioru („te wiersze czytamy wiosną, pijąc wino”) – efekt murowany. Bezczelne pochwały istnienia i młodości nadal mogą smakować.
I to by było na tyle. Większość polecanych przeze mnie książek można zmieścić w małym plecaku/koszyku piknikowym, co jeszcze dodaje uroku perspektywie lektury na świeżym powietrzu. A na wypadek, gdyby pogoda jednak nie dopisała – pozostaje nam topić smutki w Buddenbrookach…
Łukasz Żurek
Pardon, ale „Dzieje grzechu” to jest wspaniała książka :D
„Moskwa-Pietuszki”, panie redaktorze, „Moskwa-Pietuszki”. Przeczytana w jeden dzień, podczas czasu spędzonego w autobusach, na przystankach, albo na dystansie pieszym między jednym a drugim. To jest dopiero dopasowanie lektury do treści i świata zewnętrznego.
Moim majówkowym must readem jest „Kronika wypadków miłosnych” Konwickiego. Tam jest parno i duszno od maja!