Tym razem próbujemy uchwycić zjawisko, jakim jest antybohater. Problem ten generuje wiele pytań. Kim jest antybohater, co to za twór? Jak go definiować? W jakiej mierze stanowi próbę wyjścia poza uproszczony podział na dobro i zło – czy w utworach literackich, czy też filmowych, komputerowych? Zarówno kultura wysoka, jak i popularna, masowa, pełne są postaci niejednoznacznych, o skomplikowanej psychice i motywacjach – ale czy to określenie “antybohater” nie jest dziś nadużywane? Nie będzie przesadą stwierdzenie, że współcześnie panuje wręcz moda na bohaterów trudnych, ekscentryków, którzy często balansują na krawędzi moralności, a nawet świadomie ją przekraczają. Co sprawia, że jednymi z nich się zachwycamy, inni natomiast budzą nasz sprzeciw? Zapytaliśmy o antybohatera, jego dzisiejszy wizerunek – i otrzymaliśmy bardzo różnorodne wypowiedzi, odmiennie naświetlające to zjawisko.
Pierwszy światło rzuca Michał Ochnik, autor bloga Mistycyzm Popkulturowy, twórca opowiadań, scenariuszy komiksowych. W rozmowie z redaktorkami podejmuje próbę zdefiniowania antybohatera, charakteryzuje sposób jego funkcjonowania we współczesnej kulturze, określa warunki, w jakich antybohater może zaistnieć. Z jego rozważań dowiemy się też czegoś o hipokryzji Marvela.
Także Błażej Szymankiewicz w swoim tekście drąży mechanizmy najnowszej popkultury. Na przykładzie seriali BoJack Horseman oraz Rick i Morty bada nihilistyczne światopoglądy (anty)bohaterów. Analizuje, w jakim stopniu seriale wypowiadają się na temat problemów współczesnego człowieka, a w jakim tylko bawią się popularnymi konceptami cynizmu połączonego z hedonizmem. Na przeciwległym biegunie znajduje się esej Barbary Gorayskiej. Autorka cofa się do źródeł, czyli do klasyki literatury rosyjskiej, by wskazać na wyjątkowe cechy i umiejętności, jakimi Dostojewski obdarzył niepowtarzalne wytwory swojej wyobraźni: człowieka z „podziemia” czy bohatera Łagodnej.
Na koniec proponujemy dwugłos na jeden temat, dwa ujęcia wyjątkowego zjawiska w dziejach piłki nożnej, któremu przyglądają się Tomasz Jędrzejewski i Przemysław Batorski. Być może wiecie, o kim mowa. Obaj autorzy przyglądają się José Mourinho jako człowiekowi, który może uosabiać antybohatera naszych czasów.
Spis treści:
- Weronika Szopa, Przemysław Batorski – „Prolog. Po co zajmować się antybohaterem?”
- „Co z tym antybohaterem?” – z Michałem Ochnikiem rozmawiają Zuzanna Dziedzic i Weronika Szopa
- Błażej Szymankiewicz – „Bojaźń Horseman oraz nihilista w kosmosie, czyli popkulturowe potyczki z pragnieniem twórczości”
- Barbara Gorayska – „Namyślił się i ją poniżył. Bohater po rosyjsku”
- Tomasz Jędrzejewski – „José Mourinho kontra reszta świata”
- Przemysław Batorski – „José Mourinho. Chwała i upadek”
